Jak wypełnić oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania ?

Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej stanowi niezbędny element wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Jeżeli nie załączymy do wniosku o zwolnienie od kosztów takiego oświadczenia, sąd wezwie nas do złożenia takiego oświadczenia w terminie tygodniowym. Po bezskutecznym upływie tego terminu wniosek zostanie zwrócony.

Warto przy tym dodać, że wniosek o zwolnienie od kosztów strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego złożony bez dołączenia oświadczenia zostanie zwrócony od razu. Sąd nawet nie wezwie do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31.01.2006 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym (które było zmieniane rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 15.04.2010 r., oraz rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 26.02.014 r.) .

Formularz oświadczenia, można ściągnąć korzystając ze strony: https://bip.ms.gov.pl/pl/formularze/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym/

Wypełniamy oświadczenie.

Formularz oświadczenia składa się z pięciu stron i 10 punktów (rubryk), które należy wypełnić. Zgodnie z treścią pouczenia zawartego na pierwszej stronie formularza:

• Druk należy wypełnić czytelnie dokonując wpisów bez skreśleń i poprawek. Oświadczenie można zatem wypełnić ręcznie lub komputerowo, ważne by czytelnie. W praktyce drobne zaparafowane skreślenia lub czytelne poprawki nie wpływają na niemożność rozpoznania wniosku i nie skutkują wzywaniem do jego uzupełnienia.

• W każdej niezacieniowanej rubryce należy wpisać odpowiednią treść. Jeżeli w formularzu nie zawrzemy wszystkich wymaganych danych sąd może wzywać do ich uzupełnienia.

• Jeżeli nie jest możliwe ujęcie wszystkich danych na formularzu, można załączyć dodatkową kartę A4, na której wskażemy uzupełnianą rubrykę. Pod dodaną treścią należy również się podpisać.

• Oświadczenie należy wypełnić według stanu na dzień jego sporządzenia

Pierwsza strona oświadczenia.

Na pierwszej stronie w rubryce nr 1 wskazujemy nazwę sądu, do którego składane jest oświadczenie. Można też podać właściwy wydział sądu, nie jest to jednak konieczne. Jeżeli więc masz wątpliwości do jakiego wydziału sądu składasz oświadczenie nie musisz podawać jego numeru i nazwy. W rubryce nr 2 należy podać sygnaturę sprawy, jeżeli oświadczenie jest złożone po zainicjowaniu sprawy. Jeżeli natomiast oświadczenie jest składane z pierwszym pismem w sprawie, sygnatura nie została jeszcze nadana, a zatem nie wpisujemy jej. Kolejno w rubryce nr 3 podajemy swoje imię i nazwisko oraz numer PESEL. Jeżeli nie posiadamy nr PESEL, można podać imiona rodziców. W przypadku przedsiębiorców należy podać numer NIP, a w razie jego nieposiadania informację o jego braku.

Druga strona oświadczenia

Na drugiej stronie oświadczenia, rubryce nr 4 podajemy stan rodzinny. Wpisujemy tu osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z wnioskodawcą tj. małżonka, konkubenta, dzieci, dziadków lub osoby przysposobione, albo pozostające pod opieką wnioskodawcy. Należy podać imiona i nazwiska takich osób, a w oddzielnych wierszach, daty urodzenia oraz rodzaj stosunku łączącego daną osobę z wnioskodawcą.

W rubryce nr 5 należy opisać stan majątkowy wnioskodawcy. Tutaj musimy podać tytuł prawny (np. własność, użytkowanie wieczyste) a także określić czy jesteśmy właścicielem co do całości, czy też współwłaścicielem oraz czy dany składnik majątku wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. I tak w pierwszej kolejności należy wskazać nieruchomość przeznaczoną do zamieszkania, określając jej adres, powierzchnię i szacowaną wartość. Następnie należy wskazać nieruchomości rolne oraz inne nieruchomości. W razie nieposiadania jakiegokolwiek składnika majątku o którym mowa w rubryce oświadczenia, podajemy „nie dotyczy” lub „nie posiadam„. Zgodnie bowiem z pouczeniem ze strony pierwszej wypełniamy każdą niezacieniowaną rubrykę odpowiednią treścią.

Trzecia strona oświadczenia

Trzecia strona oświadczenia zawiera dalszy opis składników majątkowych i rozpoczyna się od rubryki zatytułowanej: „Pozostały majątek„. W kolejnych rubrykach należy wskazać posiadane oszczędności (w gotówce oraz na rachunkach bankowych). Dalej posiadane papiery wartościowe i inne prawa majątkowe (np, udziały, polisolokaty), wierzytelności (czyli ile i w jakim terminie ktoś jest nam coś dłużny) oraz inne przedmioty wartościowe o wartości wyższej niż 5000 zł. Zatem jeżeli posiadamy np. samochód o wartości niższej niż 5000 zł, nie trzeba go ujawniać w oświadczeniu.

Czwarta strona oświadczenia

Przedostatnia strona oświadczenia rozpoczyna się od rubryki nr 7, zatytułowanej „Dochody i źródła utrzymania wnioskodawcy i osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym„. W rubryce tej należy zatem wskazać odrębnie dla każdej osoby wszystkie dochody i źródła utrzymania jak np. z wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, zasiłku, dochody uzyskiwane na podstawie umowy zlecenia, alimenty, dochody uzyskiwane z tytułu prowadzonej działalności rolniczej lub z tytułu wynajmowania lub wydzierżawiania. Podajemy dochód miesięczny lub roczny netto. W rubryce nr 7 podajemy wszelkie zobowiązania i stałe wydatki, jakie ponośmy w związku z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Te dane w mojej ocenie mają kluczowe znaczenie dla rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów. Wskazują one na zakres zdolności finansowej wnioskodawcy do ponoszenia nieprzewidzianych wydatków, jakimi są wydatki związane ze sprawą sądową. Warto zatem w tym miejscu wyszczególnić wszystkie stałe wydatki, nawet te które wydają nam się niewielkie lub nieistotne.

Piąta – ostatnia strona oświadczenia

Ostatnia strona oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania zawiera 3 rubryki. Rubryka nr 8 w której należy wskazać inne dane, które wnioskodawca uważa za istotne. Mogą to być m.in. nieprzewidziane nagłe wydatki, czy też informacje wskazujące na brak możliwości zarobkowych (choroba, niepełnosprawność) lub też inne nadzwyczajne okoliczności, które doprowadziły do pogorszenia sytuacji finansowej wnioskodawcy i jego rodziny. W rubryce nr 9 należy wskazać datę i miejscowość sporządzenia oświadczenia. Wskazanie daty jest istotne z uwagi na stan majątkowy istniejący w chwili sporządzenia oświadczania. Z kolei w rubryce 10 należy złożyć własnoręczny podpis.

Poniżej załączam gotowy do pobrania wzór formularza oświadczenia o dochodach, majątku, stanie rodzinnym i źródłach utrzymania.

Konsekwencje podania nieprawdy w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Do oświadczenia nie ma potrzeby załączać dodatkowych dokumentów potwierdzających przedstawione w nim informacje. Już bowiem samo oświadczenie jest dla sądu wystarczającym dokumentem do rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów. Sąd przyjmuje, że dokument oświadczenia został sporządzony rzetelnie i przedstawia wiarygodne dane. Jednakże gdy na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej sąd poweźmie wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych lub z niego korzystającej, może wówczas zarządzić tzw. dochodzenie, celem sprawdzenia podanych przez wnioskodawcę informacji. W praktyce jednak nigdy nie spotkałem się z prowadzeniem takiego dochodzenia przez sąd. Jeżeli sąd ma wątpliwości co do wiarygodności oświadczenia, to zazwyczaj wyraża je w uzasadnieniu postanowienia oddalającego wniosek.

Stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, skazuje na grzywnę w wysokości do 1000 złotych. Wówczas sąd cofa zwolnienie. Mało tego – niezależnie od obowiązku uiszczenia grzywny strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki.